Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

Δοξολογία

Αγ. Όρος:

Δοξολογία αγιορείτες - π. Διονύσιος Φιρφιρής.

Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΨΑΛΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
Μία χώρα υπάρχει στον κόσμο, το Όρος Άθως, είπε ο Βυζαντινός χρονογράφος Γρηγοράς. Το Άγιον Όρος, τόπος στον οποίον ο χρόνος συνετρίβη. Παρελθόν και παρόν συναντώνται εις μίαν υπερκόσμιον πραγματικότητα, τον Ορθόδοξον Μοναχισμόν. Μεγάλες προσωπικότητες έζησαν εδώ και δημιουργήσαν ένα λαμπρό μουσικό έργο. Σπάνια χειρόγραφα βρέθηκαν στις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους. Μουσικά όργανα και πρόσωπα εσώθηκαν σε κώδικες και τοιχογραφίες. Στην Αθωνιάδα Σχολή εδίδαξαν σπουδαίοι διδάσκαλοι και ανέδειξαν καλούς μαθητές και αγίους ακόμη.
Στην Κιβωτό της Ορθοδοξίας και της Σωτηρίας η ψαλτική τέχνη κατέγραψε μια μακραίωνη και λαμπρά ιστορία. Πλήθος αγίων και λογίων ασχολήθηκαν με αυτήν και την επλούτισαν με την αγάπη τους και την γνώση τους.
Τα τάλαντα, και οι κωδωνοκρουσίες με τους ρυθμικούς ήχους και την γλυκεία μουσική στρέφουν εξ' ολοκλήρου την προσοχή μας στο ευωδιαστό Περιβόλι της Παναγίας, στον πνευματικό αγιορείτικο φάρο.
«Κώδωνας άνω λαμπρόν ηχούντας φέρει πιστούς καλούντας προς Θεού υμνωδίαν» (δίπτυχο ανωνύμου).
Από την εποχή ήδη των μεγάλων βυζαντινών αυτοκρατόρων (π.χ. εποχή των Παλαιολόγων 1261-1453), που υπήρξε ακμή στις τέχνες και τα γράμματα, η εκκλησιαστική μουσική παρουσίασε ιδιαίτερη άνθηση. Μεγάλοι συνθέτες, γραφείς και δάσκαλοι, διαφύλαξαν, μελέτησαν και διαμόρφωσαν το βυζαντινό μέλος, έτσι ώστε να δημιουργηθεί με τον καιρό μια μεγάλη βυζαντινή μουσική παράδοση. Στους χρόνους αυτούς έδρασαν οι: Ιωάννης ο Κουκουζέλης και Γρηγόριος Κουκουζέλης (12ος αιώνας), Ιωάννης Πλουσιαδηνός ή Κουκουμάς (γνωστός απ' την σοφωτάτη παραλλαγή και την αγιορείτικη μέθοδο), Θεόδουλος ή Θωμάς Θηκαράς (ήκμασε τον 14ο αιώνα, εποίησε μελοποιήσεις και μεθόδους), Ιωάννης Κλαδάς (στα 1400), Θεοφάνης Καρύκης, Δ. Ραιδεστηνός (αρχές 15ου αιώνα), Γρηγόριος Αλυάτης (αρχές 15ου αιώνα), Συνέσιος κ.α. Η παράδοση αυτή έκλεισε με τον Μανουήλ Δούκα τον Χρυσάφη, ο οποίος άφησε πολυάριθμες συνθέσεις και εμελοποίησε και ολοκλήρωσε το παλαιό Στιχηράριο, το οποίο καλλώπισεν ο Κουκουζέλης.
Τον 16ο αιώνα το Άγιον Όρος γίνεται σπουδαίο κέντρο βιβλιογραφικής δραστηριότητος.
Πολλοί γραφείς μας άφησαν σπουδαία χειρόγραφα, τα οποία παρουσιάζουν εξαιρετική φιλοκαλία και κομψότητα, όπως οι Μακάριος διάκονος (1527), Γαβριήλ ιερομόναχος (1572), Λεόντιος Μοναχός (1551) κ.α.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου